K+ vraagt er regelmatig aandacht voor; bijna alle nieuwbouwprojecten, zowel woningbouw als utiliteitsbouw moeten voldoen aan de BENG-eisen (Bijna Energieneutrale Gebouwen). We hebben er allemaal van gehoord, maar wat betekent dit nu concreet in de praktijk?
In gesprek met Mark Janssen, technisch medewerker bouwfysica. Hij is hartstikke druk met het toetsen van verschillende nieuwbouwplannen aan het Bouwbesluit en aan de nieuwe energieprestatienorm, de BENG. “Ja het is veel werk maar de BENG is er met een doel. Samen moeten we de energiebehoefte van gebouwen terugdringen.”
Na een tijd van onzekerheden, krijgen hij en zijn collega’s een steeds beter gevoel bij de maatregelen én de consequenties. “De wet- en regelgeving blijft in ontwikkeling en dat betekent dat wij goed op de hoogte moeten zijn en blijven. Alleen dan is het mogelijk opdrachtgevers, architecten, aannemers en andere betrokken bouwpartijen kundig te adviseren en oplossingsgericht mee te denken. Gelukkig is een vierde collega ook bijna BENG-gecertificeerd en hebben wij een mooi clubje dat samen kan sparren. Dit zien wij als een ‘pure luxe’, want de materie is best complex.”
Wat betekenen de 3 belangrijke BENG-eisen.
- De energiebehoefte van een gebouw verkleinen. Dus: bouw compacter, zorg voor een goede thermische schil en luchtdichtheid. Maak gebruik van natuurlijke warmte (zon) en schaduw (overstekken, bomen). Houdt daarbij uiteraard rekening met onze zomer- en winterperiode.
- Het fossiele energiegebruik per m2/per jaar terugbrengen. Dus: het toepassen van energiezuinige installaties.
- Vergroot het aandeel hernieuwbare energie in procenten. Dus plaats b.v. zonnepanelen of zonnecollectoren.
Praktijkafwijkingen
Mark: “In de praktijk komt het regelmatig voor dat er ander materiaal gebruik wordt dan het oorspronkelijke plan, of dat men het ontwerp om welke reden dan ook, weer aanpast. Dat kan, maar men moet hierover tijdig communiceren en zich afvragen welke consequenties een ingreep heeft. Bij de oplevering wordt namelijk gecontroleerd of het project is uitgevoerd zoals het is ontworpen. Afwijkingen kunnen effect hebben op de eindberekening van de energieprestatienorm.”
Onvoorzien; wijzigingen in m2
De medewerker bouwfysica vervolgt: “Zo bleek onlangs bij een groot woningbouwproject dat enkele appartementen niet voldoende daglicht kregen in relatie tot de omvang van het appartement. De ontstane situatie week af van het oorspronkelijke ontwerp, veroorzaakt door het wijzigen van het aantal m2 van een appartement. De daglichtnorm staat weliswaar los van de BENG, maar het vergroten van gevelopeningen, bijvoorbeeld door het plaatsen van een groter raam, heeft ook weer invloed op de BENG-indicatoren. Wees hiervan bewust.
In een digitaal overleg gaan wij als adviseur in gesprek met betrokkenen: opdrachtgever, architect, aannemer en installateur. Niet altijd de meest gezellige gesprekken, maar de situatie moet wel opgelost worden. Soms voelt het als kritiek, maar het voorgenomen bouwplan moet gewoon kloppen. We gaan voor kwaliteit.”
TIP van Mark Janssen; voorkom vertraging
“We spannen ons maximaal in om een oplossing te vinden als de bouwplannen niet voldoen aan de energieprestatienorm. Wat betreft BENG 2 en 3 is dat meestal geen probleem. Door te kiezen voor energiezuinige installaties en indien nodig zonnepanelen, kunnen we dat vaak oplossen.
Voldoet een bouwplan niet aan BENG 1, dan betekent dit vaak dat de thermische schil verbeterd moet worden of dat specifieke detailaansluitingen nauwkeuriger bekeken moeten worden. Als dat niet voldoende is moet de architect het ontwerp aanpassen. Dat is niet wenselijk en kan gevolgen hebben voor de planning en uitvoering van het bouwplan.
Daarom raden wij aan in de ontwerpfase tijdig met de installatieadviseur om de (online)tafel te zitten en de consequenties van een ontwerp te laten doorberekenen. Zo voorkom je problemen in de bouwvoorbereidingsfase. Daar is iedereen mee gebaat.”
Wil je Mark een vraag stellen? Dat kan via m.janssen@k-plus.nl
Mark Janssen, 3e van links, naast zijn collega’s van K+ adviesgroep.